Voetballers presteren slechter als zij mentaal vermoeid zijn

Bij vermoeidheid denken veel sporters in eerste instantie aan fysieke vermoeidheid door de geleverde inspanning tijdens een training of wedstrijd. Sporters kunnen echter ook mentaal vermoeid raken. Mentale vermoeidheid (ook wel cognitieve vermoeidheid genoemd) kan optreden door een cognitief belastende taak uit te voeren, zoals een moeilijke computertaak, maar ook door bijvoorbeeld langdurig huiswerk te maken. Mentale vermoeidheid gaat vaak gepaard met lusteloosheid. Eerder onderzoek heeft uitgewezen dat dit geen effect heeft op explosieve inspanning (zie hier) zoals sprinten maar wel nadelige gevolgen heeft voor duurinspanning (zie hier). Onderzoekers werkzaam in Australië, Groot Brittannië en België hebben nu onderzocht welk effect mentale vermoeidheid heeft op de prestatie bij voetbal.

Twee aparte studies

Om dit te onderzoeken zijn twee aparte studies opgezet. In de eerste studie is bij 12 mannelijke recreatieve voetballers onderzocht welk effect mentale vermoeidheid heeft op de prestatie tijdens een voetbalspecifieke uithoudingsvermogentest (YoYo IR1). In de tweede studie is bij 14 mannelijke voetballers, afkomstig uit de Belgische 2^e – 7^e divisie, onderzocht welk effect mentale vermoeidheid heeft op de nauwkeurigheid waarmee zij passen en schieten. Hiervoor zijn de “Loughborough soccer passing and shooting tests” afgenomen. In beide studies moesten de proefpersonen de tests twee maal uitvoeren. Eenmaal direct nadat ze een half uur lang een mentaal vermoeiende taak hadden uitgevoerd en eenmaal direct nadat ze een half uur een tijdschrift hadden gelezen. Bij de mentaal vermoeiende taak kregen de voetballers een vel papier met daarop verschillende woorden die in verschillende kleuren waren weergegeven. Hierbij moesten ze niet het weergegeven woord hardop zeggen maar de kleur waarin het woord was weergegeven. Als de kleur van het woord echter in rood was geprint moesten de voetballers wel het woord hardop zeggen in plaats van de kleur. Vlak voor het uitvoeren van de fysieke tests is aan de voetballers gevraagd hoe mentaal vermoeid ze waren. Ook is gevraagd hoe gemotiveerd ze waren om de fysieke test uit te voeren.

Uit de resultaten blijkt dat de voetballers uit beide studies voorafgaand aan alle fysieke tests even gemotiveerd waren. Wel waren ze in beide studies mentaal vermoeid geraakt door de uitgevoerde taak maar niet door het lezen van het tijdschrift. Door de mentale vermoeidheid liepen de voetballers tijdens de eerste studie 16% minder ver tijdens de Yo-Yo IR1-test dan wanneer ze niet mentaal vermoeid waren. Hoewel de voetballers in de tweede studie de passtest even snel uitvoerden, kregen ze tijdens de mentale vermoeidheid bijna twee keer zo veel straftijd vanwege onnauwkeurige passes. Ook de nauwkeurigheid van de schoten nam af door de mentale vermoeidheid, hetgeen zich uitte in een aanzienlijk minder aantal punten per schot tijdens de schottest. Tenslotte schoten de voetballers door de mentale vermoeidheid ongeveer 3 km/u minder hard.

Tot slot

De bovenstaande resultaten maken duidelijk dat mentale vermoeidheid een negatief effect heeft op de prestatie bij voetbal. Hoewel in dit onderzoek het effect van mentale vermoeidheid niet tijdens een training of wedstrijd is vastgesteld lijkt het desondanks toch aannemelijk dat mentale vermoeidheid zich ook tijdens een training of wedstrijd zal uiten in een minder goede prestatie. Het is daarom af te raden mentaal vermoeiende taken voor het voetballen uit te voeren.

Bewaren