Een lage botdichtheid heeft verschillende negatieve gevolgen. Hoe lager de botdichtheid, hoe brozer de botten. Sporters met een lage botdichtheid hebben een verhoogde kans op osteoporose. Bovendien ontstaan sneller botbreuken, wat een goede prestatie of ontwikkeling van sporters in de weg kan zitten. De Japanners laten met hun studie zien hoe belangrijk het is om bij jonge sporters het stilvallen van de menstruatie te voorkomen, om een goede botdichtheid enkele jaren later te waarborgen.
Wat is er al bekend?
- Vrouwelijke topsporters hebben een verhoogd risico op de female athlete triad: een combinatie van een energietekort, onregelmatige menstruatie en verminderde botdichtheid.
Wat is nieuw?
- Het uitblijven van een (eerder wel aanwezige) menstruatie in de tienertijd hangt samen met een lage botdichtheid bij vrouwelijke topsporters op latere leeftijd.
Secundaire amenorroe
Dat het uitblijven van de menstruatie in de tienertijd samenhangt met een lage botdichtheid, komt waarschijnlijk doordat botten met name sterker worden tot het 20ste levensjaar. Door het uitblijven van een eerder wel aanwezige menstruatie – de zogeheten secundaire amenorroe – is er weinig van het vrouwelijke geslachtshormoon oestradiol in het bloed. Dit hormoon is echter van belang voor een goede botdichtheid. Over het algemeen is secundaire amenorroe het gevolg van een laag lichaamsgewicht, extreem sporten of psychische stress.
Laag BMI
Naast het stilvallen van de menstruatie in de tienertijd, hangt een laag BMI samen met een lage botdichtheid. Dit ontdekten de Japanners door te kijken naar lengte, gewicht, menstruatie en botdichtheid van 210 vrouwelijke topsporters. Van deze groep was bij 29 vrouwen de menstruatie gedurende minimaal een jaar stilgevallen in de tienertijd. Geen van de deelnemende vrouwen maakte gebruik van hormonale anticonceptie.
Voorkomen beter dan genezen
Er bestaat vooralsnog geen behandeling voor een lage botdichtheid. Daarom geldt hier specifiek het oude gezegde: voorkomen is beter dan genezen. Door het in kaart brengen van de menstruatiecyclus, kan het stilvallen van de menstruatie vroegtijdig worden opgemerkt.
Als de menstruatie uitblijft door een te laag lichaamsgewicht, helpt het mogelijk om sporters zwaarder te laten worden. De botdichtheid hangt ook af van het lichaamsgewicht: een hoger gewicht zorgt voor een hogere belasting van de botten waardoor ze sterker worden. Overleg met een voedingsdeskundige is hierbij aan te raden.
Bron
- Nose-Ogura S, Yoshino O, Dohi M, Kigawa M, Harada M, Kawahara T, Osuga Y, Saito S (2020). Low bone mineral density in elite female athletes with a history of secondary amenorrhea in their teens. Clin. J. Sport Med., 30: 245-250.
