Periodieke hittetraining verhoogt de hoeveelheid hemoglobine bij topwielrenners

Kerntemperatuur

De onderzoekers verdeelden 35 deelnemende topwielrenners (VO₂max: 77 ml per minuut per kilogram lichaamsgewicht) in drie groepen. Die kregen tijdens de duur van de studie eenzelfde trainingsprogramma wat betreft het totale volume (13 uur in de week), de verdeling van de intensiteit, en de hoeveelheid krachttraining. De eerste twee groepen volgden als onderdeel van dit programma vijf weken lang een hittetraining van vijf keer in de week 50 minuten fietsen op een vermogen van 50% van het omslagpunt. Zij deden dit in een hittekamer of door extra warme kleding aan te trekken. Hierbij werd ervoor gezorgd dat hun kerntemperatuur bij iedere sessie boven de 38,5 graden Celsius uitkwam. De derde groep diende als controlegroep zonder hittetraining.

Tijdens de duur van de studie slikten alle renners dagelijks 100 mg ijzer als supplement, omdat het voor de aanmaak van hemoglobine belangrijk is om over voldoende ijzer te beschikken. Terwijl de hoeveelheid hemoglobine in het bloed van de controlegroep in de vijf weken niet veranderde, nam dit in beide groepen renners die de hitte opzochten met gemiddeld 2,5% toe. Ook het hematocriet (volumepercentage van rode bloedcellen in de circulatie) steeg na de hittetraining, terwijl het plasmavolume daalde. Dit laatste lijkt in tegenspraak met eerdere studies die juist een toename in plasmavolume rapporteerden tijdens trainen in de hitte. Maar, zo benadrukken de Noorse onderzoekers, daarbij gaat het vaak om een veel kortere onderzoeksperiode (10 dagen) dan in deze studie.

Afbouwen

In vervolg op de vijf weken van hittetraining bekeken de onderzoekers of en hoe snel de toename in hemoglobine zou verdwijnen, wanneer de blootstelling aan extra warmte in zijn geheel werd gestopt (helft van de renners) of werd verlaagd naar drie sessies in de week gedurende drie weken (andere helft). Hiervoor werd alleen nog gebruikgemaakt van extra kleding tijdens de 50 minuten hittetraining. Terwijl in het eerste geval de hoeveelheid hemoglobine in het bloed gelijk bleef, steeg dit verder (met 3,3%) wanneer de hittetraining – op een lager pitje weliswaar – werd vervolgd. Het betekent dat in de renners die de volle acht weken van hittetraining volgden het hemoglobinegehalte in het bloed uiteindelijk met gemiddeld 5,7% steeg. De onderzoekers merken op dat dit effect groter is dan vaak wordt gevonden na een hoogtetraining, waar het om een toename in de orde van enkele procenten gaat.

Fietsprestatie

Voor het beoordelen of de toename in hemoglobine ook gepaard ging met een verbetering in de prestatie ondergingen de renners na de eerste vijf weken van hittetraining een mix van een aantal inspanningstesten in het laboratorium bij een temperatuur van 16-19 graden Celsius. De onderzoekers berekenden hieruit een prestatie-index: het gewogen gemiddelde van het vermogen bij het omslagpunt, het hoogste vermogen gedurende de laatste minuut van de maximaaltest en het vermogen tijdens de 15-minutentest.

Alleen wanneer beide groepen na vijf weken hittetraining werden samengevoegd, zagen de onderzoekers een verbetering in hun fietsprestatie-index van 3,1% ten opzichte van de controlegroep. Dit effect was grotendeels toe te schrijven aan de verbetering in de groep die de hittetraining met extra kleding deed (namelijk 4,8% ten opzichte van de controlegroep). De verbetering in de groep die de hittekamer opzocht, bedroeg daarentegen slechts 1,6% ten opzichte van de controlegroep (geen significant verschil). Dit verschil in prestatieverbetering tussen de twee groepen laat zien dat er meer factoren dan hemoglobine alleen van invloed zijn op de uitkomst van de gebruikte fietstesten. Zo werd in tegenstelling tot een aantal eerdere studies geen effect van de hittetraining op de VO₂max gevonden.

Het lijdt geen twijfel dat trainen in de hitte de duurprestatie onder warme omstandigheden verbetert. Maar de tot nu toe gepubliceerde resultaten zijn tegenstrijdig of dit ook zo is bij koelere temperaturen. De Noorse studie suggereert dat af en toe een training in extra warme kleding afwerken in ieder geval een goedkope en uiterst efficiënte manier is om het hemoglobinegehalte in het bloed te verhogen en zo de prestatie te optimaliseren.