Als sporters meer energie verbruiken dan innemen, kan dit leiden tot afwijkende hormoonspiegels, een lagere botdichtheid en slechtere prestaties. Dit patroon wordt aangeduid met de term ‘Relative Energy Deficiency in Sport’ (RED-S). RED-S komt om twee redenen vooral voor bij duursporters: ten eerste maken die veel trainingsuren, waardoor ze ook enorm veel energie verbruiken. Als hun eetlust achterblijft, krijgen ze onbewust te weinig energie binnen. Ten tweede plaats loont het voor hen om niet te zwaar te zijn. Soms proberen ze via hun voeding hun lichaamsgewicht en -samenstelling te beïnvloeden. Dit kan RED-S tot gevolg hebben.
Onderscheid
Voor het bevestigen of ontkennen van overtraindheid is er niet één test: de diagnose wordt gesteld door een aantal andere kwalen (zoals ziektes en infecties) uit te sluiten. Dat geldt ook voor RED-S. Bovendien overlappen de symptomen van overtraining en RED-S elkaar grotendeels. Sporters zijn vermoeid, hun prestaties gaan achteruit, ze kampen met slaapproblemen en ze kunnen zich niet goed concentreren. Het is daarom niet verwonderlijk dat het soms moeilijk is om het onderscheid te maken. Voor meer duidelijkheid voerde Trent Stellingwerff met een team van Canadese, Europese en Australische collega’s een grondige review uit.
Wat is al bekend?
- Als een sporter langere tijd te veel of te zwaar traint, kan dit leiden tot overtraining.
Wat is nieuw?
- Als de prestaties van een sporter afnemen, is het vanzelfsprekend te denken aan overtraining, terwijl vaak sprake is van RED-S.
- Bij het vermoeden van overtraining is het aan te bevelen om de voeding van de sporter goed onder de loep te nemen.
De onderzoekers analyseerden onder meer de data van 21 onderzoeken waarin sporters opzettelijk tot overtraining werden gepusht en waarin informatie over hun voeding beschikbaar was. Wat bleek? In maar liefst 18 van de 21 onderzoeken was er niet alleen een toename in trainingsarbeid, maar werd onbedoeld ook een mismatch tussen energieverbruik en -inname gecreëerd. Deze mismatch leek gelinkt te zijn aan de symptomen van overtraining en RED-S.
En dat was niet het enige: van de 18 onderzoeken waarin sporters een energie mismatch hadden, kwam dit in 14 gevallen doordat ze in totaal te weinig energie binnenkregen. In 4 van de onderzoeken werd ook een tekort aan koolhydraten gelinkt aan symptomen van overtraining. Ook de samenstelling van voeding speelde dus een rol.
Behandeling
Stellingwerff en zijn collega’s stellen dat het hier gaat om meer dan ‘het beestje bij de juiste naam noemen’: de behandeling van een overtrainde sporter bestaat in de eerste plaats uit het doorvoeren van aanpassingen in trainingsarbeid. Maar in het geval van RED-S is het juist belangrijk ervoor te zorgen dat de sporter voldoende energie (koolhydraten) binnenkrijgt. Een verkeerde diagnose leidt tot een behandelplan dat niet optimaal aansluit bij het probleem van de sporter. Hierdoor neemt het herstel meer tijd in beslag. Bij het vermoeden van overtraining is het daarom aan te bevelen om ook de voeding goed onder de loep te nemen.
Bron
- Stellingwerff T, Heikura IA, Meeusen R, Bermon S, Seiler S, Mountjoy ML, Burke LM. Overtraining Syndrome (OTS) and Relative Energy Deficiency in Sport (RED-S): shared pathways, symptoms and complexities. Sports Med. 2021 Nov; 51(11): 2251-2280.
