IJzersupplementen innemen tijdens hoogtestage bevordert aanmaak hemoglobine

Veel duursporters gaan op hoogtestage om de aanmaak van rode bloedcellen en hemoglobine te stimuleren. Hierdoor neemt de capaciteit van het bloed om zuurstof te transporteren toe. Dit kan leiden tot een betere duurprestatie op zeeniveau. Bij de aanmaak van hemoglobine is het belangrijk om over voldoende ijzer te beschikken. De concentratie ferritine (een eiwit dat ijzer aan zich kan binden en weer kan afgeven) in het bloed geeft een goede indicatie van de ijzervoorraad. Hoewel het dus belangrijk lijkt om ijzersupplementen in te nemen tijdens een hoogtestage, bestaan er geen richtlijnen wat betreft de dosering. De resultaten uit eerder uitgevoerd onderzoek op dit gebied zijn niet eenduidig. Vandaar dat Australische onderzoekers nu binnen de omvangrijke database van het Australian Institute of Sport (AIS) onderzoek hebben gedaan naar de relatie tussen het innemen van ijzersupplementen tijdens een hoogtestage en de stijging van de hemoglobineconcentratie.

Hoogtestage

De onderzoekers hebben de gegevens van 178 topsporters (98 mannen, 80 vrouwen) die ergens in de periode van 2006-2014 op hoogtestage zijn geweest uit de AIS-database gefilterd. Het betrof wielrenners, roeiers, triatleten, hardlopers, snelwandelaars, zwemmers en waterpoloërs. Van alle sporters waren gegevens bijgehouden over de duur en hoogte van de hoogtestage. Tevens zijn bij alle sporters voorafgaand aan en na de hoogtestage de ferritine- en hemoglobineconcentratie gemeten. De hoeveelheid ijzer die de sporters kregen toegediend was afhankelijk van hun ferritineconcentratie voorafgaand aan de hoogtestage. Hierbij classificeerden de auteurs een ferritineconcentratie <35 µg/L als deficiënt. Vijftien sporters kregen helemaal geen ijzersupplementen omdat zij al een hoge ferritineconcentratie hadden (164 µg/L). Van de overige sporters kregen er 144 op basis van gemiddelde een ferritineconcentratie van 76 µg/L een dagelijkse dosis ijzer van 105 mg, en 19 sporters kregen op basis van een ferritineconcentratie van 25 µg/L een dosis van 210 mg ijzer. De sporters bleven rond de 21 dagen op een hoogte van ongeveer 3000 m.

Uit de resultaten blijkt dat de sporters die 105 of 210 mg ijzer hadden ingenomen een stijging hadden van de hemoglobineconcentratie van respectievelijk 3,3 % en 4,0 %. Bij de sporters die geen ijzersupplementen hadden ingenomen bleef de hemoglobineconcentratie gelijk. De ferritineconcentratie daalde zowel bij de sporters die geen ijzer hadden ingenomen (met 33 %) als bij de sporters die 105 mg hadden ingenomen (14 %). Bij de sporters die 210 mg ijzer hadden ingenomen was de concentratie juist gestegen (37 %).

Ferritineconcentratie

De resultaten van deze studie laten duidelijk zien dat topsporters met een normale of lage ferritineconcentratie die op hoogtestage gaan ijzersupplementen in zouden moeten nemen. Hoewel de onderzoekers in het artikel niet beschrijven of de gevonden stijging van de hemoglobineconcentratie tot een betere prestatie heeft geleid, lijkt het aannemelijk dat dit wel het geval is geweest. Zeker voor de duursporters. Wat echter de juiste dosering is en op basis waarvan die dosering bepaalt moet worden is niet geheel duidelijk. Het is in ieder geval aan te raden te overleggen met een sportarts mede gezien het feit dat een teveel aan ijzer schadelijk kan zijn voor de prestatie en de gezondheid. Meer algemene informatie over ijzersupplementen is in dit factsheet te lezen.