De invloed van vitamine D op sportprestaties

De ultraviolette B-straling van zonlicht is de belangrijkste bron voor de aanmaak van vitamine D. Deze vitamine is echter ook via supplementen of voeding zoals vette vis binnen te krijgen. Het is bekend dat vitamine D belangrijk is voor botaanmaak. Dat was dan ook de reden dat ouders decennia geleden hun kinderen levertraan lieten eten. Ze waren bang dat hun kinderen te weinig zonlicht zagen en zo te weinig vitamine D zouden binnenkrijgen.

Tegenwoordig zijn de inzichten wel enigszins veranderd. Zo is nu bekend dat atleten die altijd buiten trainen niet snel een tekort aan vitamine D op zullen lopen. Voor atleten die binnen sporten is een tekort aan vitamine D echter niet ondenkbaar, aangezien deze atleten dagelijks weinig zonlicht zien. Er is sprake van een ernstig tekort aan vitamine D als de concentratie in het bloed minder is dan 20 ng/ml. Of vitamine D nog een rol speelt bij andere zaken dan botaanmaak en hoe belangrijk vitamine D is voor de sportprestatie hebben Moran en collega’s door middel van een review onderzocht.

De onderzoekers hebben alle studies vanaf 1966 bestudeerd waarin de relatie tussen vitamine D en sportprestatie is beschreven. Uit deze review blijkt dat vitamine D niet alleen van belang is voor botaanmaak, maar dat het ook een belangrijke rol speelt bij de aansturing van spieren. Verder komt uit de review naar voren dat een hogere concentratie vitamine D leidt tot kortere reactietijden en een betere balans. Een tekort aan vitamine D kan leiden tot een afname van spiermassa en explosieve kracht. Deze afname is gevonden bij concentraties onder de 30 ng/ml. Concentraties boven de 50 ng/ml leidden niet tot prestatieverbeteringen.

In deze review is geen onderzoek beschreven waarin echt een sportprestatie onderzocht is. Wel blijkt duidelijk dat vitamine D een belangrijke rol speelt bij prestatiebepalende factoren. Zoals eerder gezegd is er sprake van een vitamine D-tekort als de concentratie lager is dan 20 ng/ml. Bij een concentratie hoger dan 50 ng/ml is geen verbetering van prestatiebepalende factoren te verwachten. Heel hoge concentraties kunnen echter ook leiden tot nierproblemen. Zoals vaak geldt dus ook hier: meer is niet altijd beter. Voor atleten die veel binnen trainen is het verstandig af en toe de concentratie vitamine D in het bloed te bepalen. Mocht de concentratie vitamine D onder de 30 ng/ml liggen, dan kan een atleet ervoor kiezen wat meer de zon op te zoeken. Als dat niet gaat is er nog de mogelijkheid het voedingspatroon aan te passen of supplementen in te nemen.