Meermalen heeft Topsport Topics stil gestaan bij de sporter met een burnout. De impact van een burnout is namelijk niet te onderschatten. Zowel voor de sporter zelf als de prestatie kan deze mentaal zware last een aanzienlijk negatieve impact hebben. Sporters met een burnout hebben last van fysieke of emotionele uitputting, verlies van het vertrouwen in de eigen prestatie, en ze voelen zich minder verbonden met de sport dan vroeger.
Wat is er al bekend?
- Een burnout bij sporters gaat samen met verminderde motivatie en prestatie.
- Perfectionisme is een risicofactor, intrinsieke motivatie kan juist beschermen.
Wat is nieuw?
- Grenswaarde voor burnout bij sporters nog niet bekend.
- Onderzoek naar bescherming tegen burnout nog in ontwikkelfase.
- De sport kan leren van het bedrijfsleven.
Hoewel er tientallen studies zijn gepubliceerd naar het fenomeen burnout bij sporters blijkt er nog geen eenduidig beeld te bestaan over hoe een burnout ontstaat. Reden genoeg voor Gustafsson en zijn collega’s om alle aannames en feiten eens op een rijtje te zetten.
Veel meten, maar nog niet veel weten
Onderzoek naar burnout bij sporters gebeurt meestal met behulp van vragenlijsten waarbij bepaalde persoonskenmerken gekoppeld worden aan een score op een burnout-vragenlijst. Bij welke antwoorden op een dergelijke vragenlijst een sporter werkelijk een burnout heeft, is echter niet bekend. Daarom is vaak alleen te zeggen of een sporter hoger of lager op een burnout-vragenlijst scoort dan een andere sporter. De uitkomst van dergelijk onderzoek zegt echter niets over hoeveel sporters nou werkelijk een burnout hebben. Op dit moment lijkt het vooral nodig om tot een algemene definitie en een grenswaarde te komen om meer te weten te komen over burnout bij sporters.
Het ontstaan van een burnout blijkt erg individueel bepaald. Er zijn echter twee persoonlijkheidskenmerken waarvan eigenlijk alle onderzoekers zeggen dat ze van invloed zijn op een burnout. Enerzijds is dat perfectionisme, een eigenschap die het risico op een burnout kan vergroten. Anderzijds hangt intrinsieke motivatie om te sporten samen met een kleinere kans op een burnout.
Voorkómen van een burnout
Hoewel bekend is dat een burnout funest kan zijn voor een sporter en zijn prestaties, bestaat er vrijwel geen onderzoek waarin het voorkómen van een burnout bij sporters is onderzocht. In het bedrijfsleven is hier al wel het nodige onderzoek naar verricht. Zo blijkt daar dat cognitieve gedragstherapie een goed werkende methode is om het risico op een burnout te verkleinen. Het gaat dan vooral om ‘mindfulness’ en accepteren dat een burnout kan ontstaan. Met ‘mindfulness’ wordt bedoeld het bewust zijn van gevoelens, gedachten en ervaringen.
Wat nu?
Hoewel een bepaalde sporter best hoger kan scoren op een burnout-vragenlijst dan zijn collega’s wil dat nog niet meteen zeggen dat deze sporter een burnout heeft. Het is sowieso niet verstandig conclusies te trekken uit vergelijkingen tussen sporters, aangezien alle sporters misschien wel relatief laag of juist hoog zitten met hun score. Hoe een burnout ontstaat is erg persoonsgebonden en het is daarom verstandig een sportpsycholoog te raadplegen als het idee bestaat dat een sporter het risico loopt om een burnout op te lopen.
Bron
- Gustafsson H, DeFreese JD, Madigan DJ (2017) Athlete burnout: review and recommendations. Curr. Opin. Psychol., 16: 109-103
