Astmamedicatie verbetert alleen de sprintprestatie

Inspanningsastma

Van alle sporters die deelnamen aan de Olympische Zomer- en Winterspelen van 2002 tot en met 2010 had ongeveer 8% een (inspannings)astmadiagnose ^[1]. Als gevolg van de (inspannings)astma vernauwen de luchtwegen zich tijdens inspanning hetgeen tot benauwdheid en/of kortademigheid leidt. Met behulp van astmamedicatie (beta2-agonisten) is deze vernauwing te voorkomen. Sporters moeten echter dispensatie hebben om deze middelen structureel te mogen gebruiken. De reden hiervoor is dat het naast verwijding van de luchtwegen ook tot verwijding van bloedvaten zou leiden. Dit zou de bloedstroom bevorderen. Daarnaast zou deze medicatie een positief effect hebben op de spieropbouw. De onderzoeksresultaten op dit gebied spreken elkaar echter tegen en lijken mede afhankelijk van de wijze waarop atleten de medicatie gebruiken. Onlangs is van 2 verschillende beta2-agonisten, te weten salbutamol en terbutaline, onderzocht welk effect zij hebben op de fysieke prestatie.

Salbutamol

Een Canadese onderzoeksgroep heeft bij 21 vrouwelijke wielrensters en triatletes onderzocht of het inhaleren van 400 µg salbutamol de prestatie op een tijdrit van 10 km beïnvloedt. De wielrensters en triatletes waren 19-39 jaar oud en hadden een gemiddelde VO2max van 54 ml/kg.min. Uit longonderzoek bij aanvang van de studie bleken 6 van de 21 vrouwen een milde vorm van inspanningsastma te hebben. Het inhaleren van salbutamol leidde na 30 minuten gemiddeld tot een 4,6% betere longfunctie, ongeacht of er sprake was van inspanningsastma. Het vermogen dat de vrouwen leverden tijdens de tijdrit was na het inhaleren van de salbutamol iets lager dan na het inhaleren van een placebo (204 vs. 208 Watt) terwijl de zuurstofopname iets hoger was (44,8 vs. 46,9 ml/kg.min).

Terbutaline

Deense onderzoekers hebben in samenwerking met een medewerker van de Noorse Dopingautoriteit bij 9 getrainde mannen onderzocht welk effect het inhaleren van 15 mg terbutaline heeft op de sprint- en duurprestatie. De mannen trainden gemiddeld 10 uur per week en hadden een gemiddelde VO2max van 59 ml/kg.min. Na het inhaleren van de terbutaline leverden de mannen ruim 8% meer kracht met hun m. quadriceps femoris. Daarnaast leverden ze een hoger gemiddeld en piekvermogen tijdens een Wingate-test. De prestatie op een korte tijdrit verbeterde daarentegen niet na het inhaleren van de medicatie.

Tot slot

Gezien de deels tegenstrijdige resultaten geven deze twee studies helaas niet meer duidelijkheid over de mogelijke prestatiebevorderende effecten van astmamedicatie. De sprintprestatie neemt toe terwijl de duurprestatie gelijk blijft of mogelijk zelfs iets af neemt. Dit negatieve effect verklaren de auteurs overigens doordat de gehanteerde dosis mogelijk te hoog is. Sporters die deze medicatie gebruiken moeten in ieder geval op hun hoede zijn voor mogelijke bij-effecten. Een hoge dosis kan namelijk onder andere leiden tot een verhoogde hartfrequentie in rust en tot trillende handen.